METODA PNF W REHABILITACJI NEUROLOGICZNEJ
Metoda PNF, czyli proprioceptywna nerwowo-mięśniowa terapia torowania ruchu. Rehabilitacja jest pojęciem bardzo szerokim, pod którym kryje się wiele technik i specjalistycznych metod przywracania zdrowia. Każdy rodzaj terapii jest inny i dedykowany pacjentom z innymi dolegliwościami i w innym wieku. Zazwyczaj pacjenci w wieku niemowlęcym i dziecięcym potrzebują innej opieki niż osoby dorosłe. Dla kogo więc dedykowana jest metoda rehabilitacji PNF? Czym tak dokładniej jest i jak wygląda proces takiej terapii? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na wszelkie pytania i wątpliwości o metodę PNF.
Czym jest metoda PNF i jaki jest jej cel?
Jest metodą rehabilitacji, która wykorzystuje naturalne odruchy mięśniowe do poprawy motoryki ciała. PNF została pierwotnie opracowana jako metoda leczenia urazów sportowych i dla pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym. Obecnie jest stosowana głównie w rehabilitacji neurologicznej. Głównym założeniem technik PNF jest podejście, że wzorce ruchowe rozwijają się przez całe życie. W związku z tym może dochodzić do ich zaburzeń. W tym momencie wchodzi ona – rehabilitacja metodą PNF.
Głównym zadaniem tej metody jest pobudzanie układu nerwowego do lepszej pracy. Ponadto ma kształtować i rozwijać prawidłowe wzorce ruchowe. Celem fizjoterapeuty stosującego tę metodę jest zniwelowanie pojawiających się potencjalnych zaburzeń na tym polu. Dzięki odpowiednim technikom może kształtować i rozwijać prawidłowe wzorce ruchowe u pacjenta.
Metoda PNF - Dla jakich pacjentów wskazana jest rehabilitacja?
PNF jest skuteczną metodą terapii, która pomaga w wyrobieniu prawidłowych wzorców ruchowych i przywrócenie prawidłowych funkcji motorycznych. W związku z powyższym sprawdza się u wielu pacjentów z problemami neurologicznymi, ale nie tylko.
Do głównych wskazań metody PNF jako sposobu terapii należą:
- problemy neurologiczne, takie jak m.in. porażenia nerwowo-mięśniowe (np. po udarze mózgu),stwardnienie rozsiane,mózgowe porażenie dziecięce, choroba Parkinsona;
- problemy ortopedyczne, takie jak m.in.: złamania kości, kontuzje sportowe, skoliozy i wady postawy ciała;
- problemy kardiologiczne, takie jak m.in.: niewydolność krążenia, choroba wieńcowa;
- dysfunkcje i zaburzenia połykania oraz żucia w logopedii – dysfagia,
- choroby nerwowo–mięśniowe, np. SMA,
- bóle mięśniowe, więzadeł czy choroby o podłożu zwyrodnieniowym,
Warto pamiętać, że metoda PNF, jak każdy rodzaj terapii, może nie być wskazany dla każdego pacjenta. Fizjoterapeuta może odmówić pracy w przypadku ciężkich stanów chorobowych wymagających hospitalizacji, przy gorączce czy ostrych stanach zapalnych ciała. Działania na mięśniach i ośrodkach ruchu w takich przypadkach może spowodować dodatkowy uszczerbek na zdrowiu, zamiast pomóc pacjentowi.
Jak wygląda proces terapii PNF?
Fizjoterapeuta wykorzystuje tak zwane bodźcowanie. Oznacza to, że podczas terapii PNF wykorzystuje się dotyk, ruch i ciężar ciała do stymulowania mięśni, nerwów i ścięgien.
Podczas zabiegu terapeuta będzie prowadzić pacjenta przez serię ćwiczeń, które pomogą odzyskać ruchomość i siłę. Przykładem takich działań są ćwiczenia oparte na wykonywaniu prostych zadań z oporem, jaki stawia nam fizjoterapeuta, na przykład trzymając pacjenta za ćwiczoną kończynę lub napierając delikatnie na mięśnie podczas ruchu.
Techniki wykorzystywane podczas terapii metodą PNF
Techniki, jakie wykorzystuje się podczas terapii torowania ruchu, dzieli się na:
- agonistyczne – techniki te oddziałują jedynie na mięśnie wykonujące dany ruch. Zalicza się do nich działania prowadzone przez fizjoterapeutę, jak i ruch samodzielny pacjenta. Do technik tych zaliczamy: rytmiczne pobudzenie do ruchu, odtwarzanie, kombinację skurczów izotonicznych, czy stretching na początku i w trakcie ruchu.
- antagonistyczne – te techniki oddziałują zarówno na mięśnie wykonujące dany ruch, jak i na mięśnie przeciwne. Do technik antagonistycznych zaliczamy działania terapeuty jak: dynamiczna zwrotność ciągła, stabilizacja zwrotna, a także rytmiczna stabilizacja.
Efekty i korzyści, jakie niesie za sobą metoda PNF
Efektem stosowania metody PNF jest przede wszystkim poprawa funkcjonowania układu nerwowego, a także mięśni i stawów. Pacjenci po terapii powinni zauważyć normalizację napięcia mięśniowego, poprawę równowagi czy koordynacji ruchowej, a także zwiększenie siły. Ponadto zauważyć można zwiększony zakres ruchu, a także zwiększoną wytrzymałość mięśniową niż przed podjęciem terapii.
Techniki PNF służą przede wszystkim do:
- Poprawy funkcjonowania układu nerwowego
- Wzmocnienia mięśni
- Rehabilitacji stawów
- Redukcji bólu.
Dla pacjentów z poważniejszymi chorobami głównym celem jest odzyskanie sprawności lub nabycie umiejętności funkcjonalnych. Nawet czynności, które wydają nam się banalne jak założenie spodni, czy samodzielne wzięcie prysznica dla niektórych pacjentów nie są tak oczywiste. Techniki stosowane w terapii torowania ruchu mają przede wszystkim poprawiać jakość codziennego życia.
Warto zadbać o zdrowie i już dziś wypróbować pracę PNF z fizjoterapeutą. Pamiętajmy, że ma ona na celu poprawę stanu zarówno w stanach chorobowych, jak i profilaktykę chorób układu ruchu. Zapisz się na konsultację już dziś – nasi specjaliści czekają, aby Ci pomóc.